ชวนสำรวจมุมมองผู้บริโภคชาวไทยผ่าน Social Listening ว่ามีมุมมองความคิดเห็นต่อเรื่องดังกล่าวอย่างไร
สวัสดีทุกคน สำหรับเพื่อน ๆ ที่ติดตามข่าวสารในแวดวง Social Media ต่าง ๆ คงได้ยินเรื่องเหล่านี้มาบ้างแล้ว ไม่ว่าจะเป็นเรื่องที่ Facebook ได้เสียฐานผู้ใช้งานรุ่นใหม่เป็นจำนวนมาก, Facebook หลุดจาก อันดับ Top 10 ใน App Store สหรัฐอเมริกา รวมไปถึงรายได้ที่ลดลงมากที่สุดในประวัติกาล หรืออย่างในส่วนของ IG เอง ที่มีทั้งผู้ใช้งานคนดังและคนทั่วไปก็ออกแคมเปญรณรงค์ “MAKE INSTAGRAM INSTAGRAM AGAIN” เรียกร้องให้ IG กลับมาเป็น IG อีกครั้ง หยุดพยายามจะเป็น TikTok ซักที เป็นต้น
ซึ่งสาเหตุหนึ่งก็เป็นผลจากการที่มีแอปฯน้องใหม่มาแรงอย่าง TikTok ที่เข้ามาดึงฐานผู้ใช้งานไป ทำให้ Social Media ยักษ์ใหญ่ต้องทำตาม ไม่ว่าจะเป็นการออกฟีเจอร์ใหม่อย่าง Reels และ YouTube Shorts เพื่อรองรับในส่วนวิดีโอสั้น หรือส่วน Meta เอง ก็ดูเหมือนว่าจะมีการปรับเปลี่ยน Algorithm ใน Facebook และ Instagram ให้คล้าย TikTok ทำให้ผู้ใช้งานได้เห็นคอนเทนต์จาก Creator ต่าง ๆ แม้จะติดตามหรือไม่ก็ตาม
วันนี้เราเลยอยากมาชวนคุยกันเล่น ๆ ในประเด็นที่ว่า ในเมื่อ TikTok ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามด้วยวิดีโอสั้น และ Algorithm สุดเจ๋ง ทำให้มีผู้ใช้งานเติบโตแบบก้าวกระโดดในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา แล้วทำไม Facebook และ Instagram ที่พยาพยามปรับตัวตาม กลับได้รับผลลัพธ์ตรงกันข้าม โดยวันนี้เราจะมาแชร์มุมมองทั้งจากสื่อต่างประเทศ รวมถึงมุมมองจากผู้บริโภคชาวไทย ซึ่งวันนี้เราใช้ Social Listening Tools สำรวจความคิดเห็นชาวเน็ตในไทยมาเล่าให้ฟังกันด้วย เพื่อเป็นมุมมองแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกัน
เริ่มจากฝั่งสื่อก่อน สำหรับประเด็นนี้หลาย ๆ สื่อจากต่างประเทศได้วิเคราะห์ไว้อย่างน่าสนใจว่า สาเหตุหนึ่งเพราะว่าจุดแข็งของ Facebook และ Instagram คือการเป็น Social Network แต่ TikTok คือ Social Media ที่ทำหน้าที่ตอบโจทย์ของผู้บริโภคแตกต่างกันอย่างชัดเจน
อธิบายเพิ่มเติมก็คือ Social Network คือ การเชื่อมต่อ พูดคุยและติดต่อเพื่อน ครอบครัว คนรู้จัก ศิลปิน หรือ Community ที่เขาชื่นชอบเข้าไว้ด้วยกัน ดังนั้นที่คนใช้ Facebook และ Instagram ย่อมหมายถึงเขาอยากอัพเดทและติดตามเฉพาะกลุ่มคนหรือเครือข่ายที่เขาสนใจ เพราะ Platform ช่วย “เชื่อม” ความสัมพันธ์เข้าไว้ด้วยกัน
ในขณะที่ TikTok กลับแตกต่างออกไป เพราะเสน่ห์ของ TikTok คือวิดีโอสั้นมีเสียง ที่มีทั้งความสนุกสนาน แรงบันดาลใจ Challenge ต่าง ๆ ที่ไม่จำกัดว่าจะต้องมาจากคนรู้จักเท่านั้น หรือเรียกได้ว่าออกแบบมาเพื่อความบันเทิงโดยเฉพาะ รวมถึงมีความง่ายในการใช้งาน เพราะผู้ใช้สามารถทำทุกอย่างสามารถจบในแอปฯได้ ไม่ว่าจะเป็นอัดวิดีโอ พากย์เสียง ใส่เพลง และดาวน์โหลดหรือแชร์ไปยัง Social Media อื่น ๆ ได้อย่างง่ายดาย และด้วย Algorithm ที่เก่งกาจก็ช่วยทำให้ดึงดูดผู้ใช้ให้อยู่ได้นานขึ้น รวมถึงมีการพัฒนาฟีเจอร์อย่างต่อเนื่องเพื่อตอบโจทย์ผู้ใช้งานให้ครบมากที่สุด เรียกได้ว่าเป็นการต่อยอดจากจุดแข็งของตัวเองที่เป็นความบันเทิงได้อย่างดี
ทีนี้เรามาลองดูมุมมองคนไทยกันบ้างว่า พวกเขามีความคิดเห็นต่อเรื่องนี้อย่างไร เราได้ใช้ Social Listening เข้าไปดูสำรวจความคิดเห็นจากผู้บริโภคออนไลน์ย้อนหลัง ในช่วง 1 ปีที่ผ่านมา พบ Insight ว่า User เริ่มมีเสียงบ่นบนโลกออนไลน์ ก่อนที่ Facebook จะออกมาประกาศเรื่องเดินหน้าปรับเปลี่ยนเต็มที่ซะอีก ซึ่งแค่นับเฉพาะตัวอย่างที่เราเจอก็มีส่วนร่วมมากกว่า 70,000 Engagement แล้ว ซึ่งเป็นตัวเลขที่ไม่น้อยเลยทีเดียว มาลองมาดูตัวอย่างมุมมองบางส่วนกันว่าพวกเขามีความคิดเห็นกันอย่างไร
“Facebook เลิกสนุกไปตั้งนานแล้วสำหรับเรา เพราะ algorithm งง ๆ ที่ทำให้คนเห็นแต่ใน bubble ตัวเอง & ความหลากหลายหายไป”
“เมื่อไหร่ IG จะเลิกเอาคนที่เราไม่ได้ฟอลมาขึ้นหน้าฟีดสักที อยากเห็นเฉพาะคนที่ฟอลอ่ะ – -“”
“IG เลิกแนะนำ suggested post มาใน Timeline เถอะ ถ้าอยากดูสิ่งอื่นที่สนใจจะไปดูที่ Search”
หรือ
จากตัวอย่างข้างต้นจะเห็นได้ว่า มุมมองคนไทยกับต่างประเทศค่อนข้างเป็นไปในทิศทางเดียวกัน โดยส่วนใหญ่มองว่าเสน่ห์หรือความสนุกของ Facebook และ IG หายไป เพราะพยายามจะปรับให้คล้ายตาม TikTok ส่งข้อมูลจากผู้คนมากมายที่พวกเขาไม่ได้สนใจ และอีก Insight ที่น่าสนใจคือ คนเบื่อ Facebook เพราะโฆษณาที่เยอะเกินไป ทำให้รู้สึกว่าไม่อยากเข้ามาใช้งานนั่นเอง
ที่เป็นอย่างนี้ก็คงเป็นเพราะเมื่อพวกเขาใช้งาน ไม่ว่าจะเป็น Facebook หรือ Instagram สิ่งที่เขาอยากเห็นคือ เรื่องราวของเพื่อน ๆ และคนรอบตัวของพวกเขานั่นเอง ซึ่งยังเป็นจุดแข็งของ Facebook ที่แพลตฟอร์มอื่น ๆ ไม่ได้ตอบโจทย์เรื่องนี้มากนัก เพราะถ้าหากพวกเขาอยากดูคอนเทนต์แบบ TikTok เขาก็เข้าไปเล่น TikTok เองได้ หรือถ้าอยากรู้ข้อมูลเพิ่มเติม เขาก็สามารถค้นหาข้อมูลเองได้
อยากให้เป็นพื้นที่สำหรับการ เชื่อมความสัมพันธ์แบบเดิม หรือ social network ที่ลดโฆษณาลงมากกว่า
ข้อมูลเหล่านี้สะท้อนอะไร?
ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ จุดแข็งของแบรนด์เป็นสิ่งที่ควรรักษาไว้ หากแบรนด์วิ่งตามกระแสและพยายามปรับเปลี่ยนตามคู่แข่ง จนลืมจุดแข็งที่เป็นจุดขายของตัวเอง นอกจากจะไม่ได้ใจกลุ่มคนรุ่นใหม่แล้วก็อาจจะต้องสูญเสียกลุ่มลูกค้าเดิมไปอย่างถาวร ดังนั้นเราจึงควรมีการสำรวจและวิเคราะห์ความคิดเห็นของกลุ่มเป้าหมายไม่ว่าจะทางออนไลน์หรือออฟไลน์ ก็จะช่วยให้เรามองเห็นปัญหาและเข้าไปพัฒนาตรงจุด และด้วยเหตุนี้เองจึงเป็นคำตอบที่ว่า แม้ TikTok จะเป็น Platform มาแรงขนาดไหน คนชื่นชอบมากเท่าไหร่ แต่การปรับตามทั้งหมดอาจจะไม่ใช่วิธีการที่ดีนัก ซึ่งเราก็คงต้องติดตามกันต่อไปว่าทาง Meta จะแก้โจทย์ครั้งนี้อย่างไร จะสามารถดึงฐานผู้ใช้กลับมาได้หรือไม่ ในวันที่ผู้บริโภคเปลี่ยนใจไปหาทางเลือกใหม่ รวมถึงนักการตลาดเองก็คงต้องจับตาเฝ้าระวังทิศทางในการเปลี่ยนแปลง Social Media / Social Network เพื่อสามารถเลือกใช้ช่องทางสื่อสารให้ผู้บริโภคได้ตรงกลุ่มเป้าหมายนั่นเอง
Sources :
https://www.businessinsider.com/facebooks-tiktok-inspired-changes-mean-end-of-social-network-2022-7
https://stuff.co.za/2022/08/01/tiktok-is-the-new-force/
https://www.reuters.com/breakingviews/tiktok-is-eating-facebook-inside-2022-04-27/
https://www.washingtonpost.com/technology/2022/07/27/facebook-revenue-declines-2nd-quarter-earnings/
https://twitter.com/ArmyOfSeokJin/status/1483655964859707396
